Kobiecym okiem na zdrowie – rozmowa z Panią Doktor Agnieszką Potępą – Gawior

Kobiecym okiem na zdrowie

Czy poddawanie się regularnym badaniom cytologicznym pozwala na wczesne wykrycie nowotworu i podjęcie skutecznej terapii? O zachorowalności na raka szyki macicy i profilaktyce rozmawiam z ginekologiem pracującym w Poradni Ginekologiczno-Położniczej w Poliklinice Dąbrowskiej Prinn Sp.  o.o.  Panią Agnieszką Potępą-Gawior.

Pani Doktor, tak dużo mówi się o tym, aby badać się regularnie. Czy tylko profilaktyka pozwoli nam na wykrycie choroby?

Tak, tylko regularne badania ginekologiczne i wykonywanie cytologii pozwalają na wykrycie wczesnego stanu choroby. Rak szyjki macicy rozwija się wiele lat, nie dając żadnych uchwytnych objawów, dlatego przeprowadzanie tych badań jest takie istotne.

W jakim wieku powinnyśmy rozpocząć badanie się? Jak się do tego przygotować?

Badania ginekologiczne i pierwsze badanie cytologiczne powinnyśmy wykonywać już jako bardzo młode kobiety – w niedługim czasie od rozpoczęcia aktywności seksualnej. W Polsce i na świecie obserwujemy coraz wcześniejszy wiek inicjacji płciowej, dlatego początkowe stadium choroby dotyczy coraz częściej młode kobiety. Do badania ginekologicznego oprócz utrzymania higieny narządów płciowych pacjentka powinna zgłosić się po zakończeniu krwawienia miesięcznego, dobrze jest co najmniej 1 dzień przed badaniem nie współżyć płciowo, żeby pobrany materiał nie był zanieczyszczony.

Jakie są objawy raka szyjki macicy i szanse na jego całkowite wyleczenie?

Rak szyjki macicy w większości przypadków w dużej mierze przebiega bezobjawowo, stąd podstępność tej choroby. Pierwsze objawy zaczynają się pojawiać niestety, kiedy już medycznie dzieje się coś złego. Często są to plamienia i nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, uporczywe upławy,  dyskomfort w okolicy narządów intymnych, pieczenie, świąd, upławy poza okresem menstruacji i okresem płodnym, krwawienie po stosunku płciowym. Późnym objawem raka szyjki jest ból. Często, występuje pod postacią bólu lędźwiowego co spowodowane, jest już naciekaniem raka szyjki na sąsiednie struktury tkankowe w miednicy mniejszej. Niestety zwykle są to już raki zaawansowane. W Polsce tylko około 30% przypadków raka szyjki nadaje się do leczenia operacyjnego, ponieważ pozostałe przypadki są zbyt późno wykryte.

Czy choroba dotyczy nas wszystkie?

Tak, choroba niestety może dotyczyć wszystkich kobiet. Rak szyjki macicy ma różną etiologię. Wśród czynników ryzyka istnieją te infekcyjne kojarzone z aktywnością seksualną, a więc – wczesna inicjacja, duża liczba partnerów seksualnych – ale także całą gamą innych przyczyn niezwiązanych z infekcjami – jak np. palenie tytoniu, duża liczba porodów, złe warunki socjalne, niska świadomość profilaktyki albo czynniki genetyczne.

Rak to nie wyrok?

Naturalnie, że rak to nie wyrok! Pod warunkiem regularnych badań profilaktycznych i cytologicznych. Pozwalają one na wykrycie już najwcześniejszych stanów przedrakowych, które są całkowicie uleczalne. Dlatego profilaktyka jest tak ważna. Polega ona na przeprowadzaniu badania ginekologicznego i wykonaniu cytologii. W Polsce mamy program wczesnego wykrywania raka szyjki refundowany przez NFZ – obejmuje on kobiety w wieku od 25 do 59 roku życia. Badania te są bezpłatne i możliwe do przeprowadzenia we wszystkich Poradniach Ginekologicznych w kraju, również w naszej Poradni. Profilaktyka to też szczepionka przeciwko wirusowi HPV.

Co mówią statystyki o zachorowalności na raka szyjki macicy w Polsce?

Statystyka raka szyjki macicy w Polsce mimo dostępu do profilaktyki i najnowocześniejszych metod leczenia jest zatrważająco zła. Jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc w Europie, jeżeli chodzi o wykrywalność, a co za tym idzie tzw. 5-letnie przeżycie kobiet z rakiem szyjki macicy. Wynika to głównie z bardzo niskiego zainteresowania kobiet tymi badaniami, mimo że akcje informacyjne przeprowadzane są masowo w mediach i środkach przekazu włącznie z tymi internetowymi. Niestety w Polsce co 3 kobieta z rozpoznanym rakiem szyjki (ze względu na późne wykrycie) umiera.

Co mogłaby Pani polecić wszystkim tym kobietom, które czytają nasz wywiad?

Zachęcam wszystkie kobiety do regularnego badania ginekologicznego. Wizyta raz w roku pozwala na wykrycie wczesnych objawów, dlatego namawiam do zgłaszania się na profilaktyczne badania cytologiczne. Zachęcam przede wszystkim do pozbycia się wstydu przed badaniem, odrzucenia podejścia – „nie idę bo jeszcze coś wykryją” itp. Każda z nas zasługuje na zdrowie i długie życie. Badajcie się nie tylko dla siebie ale także dla dzieci i rodziny, zachęcajcie koleżanki i znajome do wspólnego wybrania się do ginekologa tak jak wspólnie chodzimy na kawę i do kina. Badanie nie boli a może uratować życie i zapobiec wielu tragediom rodzinnym.

Dziękuję za rozmowę

Doktor Agnieszka Potępa-Gawior przyjmuje pacjentów w Poradni Ginekologicznej od poniedziałku do środy od godziny 15:00.